De commotie na het vrijgeven van medische informatie van prins Friso deed vermoeden dat integriteit door velen nog als groot goed wordt gezien. De eerste vraag was echter meteen al of al diegenen die in verontwaardiging de integriteit van de journaliste in twijfel trokken, zelf wel zo brandschoon zijn. Oordelen over een ander lijkt toch altijd weer makkelijker dan kijken naar je eigen rol. De vele acties en reacties op Twitter leggen dit vaak genadeloos bloot. Smullen!
Ooit geloofde ik dat integriteit zou lonen en het tegenovergestelde zou worden bestraft. Ik ben kwam er achter dat dit niet zo is. Een illusie armer, maar een schat aan ervaring en flexibiliteit rijker. Het heeft er alle schijn van dat onze overheid het ‘integriteitsthema’ goed heeft geregeld. Of het goed wil regelen. Werkgroepen, stuurgroepen, regelingen rondom transparantie, klokkenluiders, integriteit. Goed geregeld zogezegd. Tot het moment dat er een beroep op wordt gedaan!
Een schrijnend voorbeeld wat zich afspeelde bij een overheidsorganisatie, maar –over integriteit gesproken- kan ik me in dit openbare blog niet eens vrij voelen aan te geven welk overheidsonderdeel het betreft. Situatieschets: drie vrouwelijke medewerkers en één mannelijke leidinggevende. Op de zogenaamde ‘stafafdeling’. Niet onbelangrijk, en allemaal HBO-opgeleid personeel. De leidinggevende vond het nodig te pas en te onpas borsten, benen en billen aan te raken. Machtsmisbruik was hierbij de basis en deze ‘ideale leidinggevende’, die via het ‘verdeel-en-heers-principe’ zijn positie lang wist te handhaven kon jaren zijn gang gaan.
Tot het moment dat deze vrouwelijke medewerkers besloten de terreur niet langer te dulden, zij dienden een klacht in bij de integriteitadviseur en vertrouwenspersoon. Dit werd gemotiveerd ontvangen. Eindelijk eens een ‘echte klacht’; een prachtige praktijk-casus van al wat in theorie al zo vaak aan de orde was gesteld!
Maar het liep meteen al anders. Zoals het een goed leidinggevende betaamt had hij binnen dit overheidsorgaan de juiste connecties. De ‘grote baas’ zeg maar…en sneller dan verwacht werd duidelijk dat de vrouwen het veld moesten ruimen. Hoe hadden ze het ‘gewaagd’ de integriteit van de leidinggevende in twijfel te trekken! Het werd compleet de ‘omgekeerde wereld’. Grof geschut werd ingezet zoals het terugtrekken van toegezegde contracten, en klachten ingediend tegen hen wegens laster en smaad. Uiteindelijk moesten zij het onderspit delven.
Integriteit. Een mooi begrip in theorie maar gruwelijk weerbarstig in de praktijk.
